p-ISSN: 1300-0551
e-ISSN: 2587-1498

Raziye Dut1, Mustafa Şahin2, Sergen Devran3, Bernard Tahirbegolli3, Anıl Işık4, Bülent Bayraktar3

1S.B.Ü Süleymaniye Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, İstanbul
2İstanbul Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Hareket ve Antreman Bilimleri, Antrenörlük Eğitimi, İstanbul
3İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Spor Hekimliği Anabilim Dalı, İstanbul
4Acıbadem Sports Fifa Medical Centre of Excellence, İstanbul

Öz

GİRİŞ: Aynı kronolojik yaşta doğum tarihi erken olanların sporda yetenek seçimlerinde avantajlı oldukları bilinmektedir Ancak spora özgü motivasyonda, fonksiyonel kapasitede relatif yaş etkisinin olmadığını gösteren çalışmalar da vardır.
AMAÇ: Aynı kronolojik yaştaki erkek futbolcularda teknik/taktik ve atletik performans değerlendirmelerinde relatif yaş etkisini incelemektir.
GEREÇ-YÖNTEM: U-14 milli takım seçilme kampına davet edilen 286 erkek futbolcunun, teknik; topa yatkınlık, yaratıcılık, hava hakimiyeti, orta kalitesi, rakip eksiltme ve şut kalitesi, taktik ise pozisyon bilgisi, erken karar, doğru karar, sezgi-erken uyarı, oyunun iki yönü atak ve savunma alt boyutları (1-10) puanlandırıldı. Dikey sıçrama, 10m-20m-30m hız, YOYO IRT1, dayanıklılık, çabukluk-çeviklik, çıkış hızı, maksimal hız gibi atletik performans puanları ile karşılaştırıldı. Veriler ortanca ve Inter Quartile Rate (IQR) ile özetlendi. Gruplar arası farklılıklarda Mann-Whitney, ANOVA, post hoc Tukey testleri kullanıldı. P<0,05 istatistiksel anlamlı kabul edildi.
BULGULAR: Toplam teknik 42 (36-46), taktik 40 (36-44) idi. Teknik/taktik alt boyutlarında topa yatkınlık 7 (6-8), yaratıcılık 7 (6-8), hava hakimiyeti 7 (6-7), orta kalitesi 7 (6-8), rakip eksiltme 7 (6-8), şut kalitesi 7 (6-8); pozisyon bilgisi 7 (6-8), erken karar 7 (6-7), doğru karar 7 (6-8), sezgi-erken uyarı 7 (6-7), oyunun iki yönü atak 7 (6-8), savunma ise 7 (6-7) puandı. Orta kalitesi puanı 1. yarıyılda doğanlarda 2. yarıyıldakilerden daha yüksekti (p=0,033). Dikey sıçrama 40,3 (37,7-43,7), çeviklik 5,05 (4,94-5,18), sürat 10m 1,8 (1,74-1,86), 20m 3,13 (3,04-3,23), 30m 4,21 (4,28-4,56)sn, YOYO IRT1 skoru 1400 (1080-1840), dayanıklık 6 (4-7), çabukluk-çeviklik 6 (5-8), çıkış hızı 6 (5-9), maksimum hızı 6 (4-8), genel performans puanı 6 (5-8). Doğum yarıyılı ve çeyrekliklerinde dikey sıçrama, sürat 10, 20 ve 30m, YOYO IRT1, dayanıklık, çabukluk-çeviklik, çıkış hızı, maksimum hız ve genel performans skorları (p>0,05) idi.
SONUÇ: Seçilmiş U-14 yaş kategorisinde teknik-taktik ve atletik performans değerlendirmelerinde relatif yaş etkisi bulamadık. Futbol gibi yüksek performanslı bir takım sporunda yetenek, performans kadar teknik ve taktik de erken dönemde geliştirilmeli, yönlendirilmelidir.