S-31: Aynı Kronolojik Yaştaki Adolesan Erkek Futbolcularda Relatif Yaşın Psikolojik Etkisi
Raziye Dut1, Mustafa Şahin2, Sergen Devran3, Bernard Tahirbegolli3, Ali Güven Kılınçoğlu4, Bülent Bayraktar3
1S.B.Ü Süleymaniye Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, İstanbul
2İstanbul Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Hareket ve Antreman Bilimleri, Antrenörlük Eğitimi, İstanbul
3İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Spor Hekimliği Anabilim Dalı, İstanbul
4Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi, Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, İstanbul
Öz
GİRİŞ: Futbol gibi fiziksel performansa dayalı takım sporunda özel yaş grupları vardır. İlk milli takım seçmelerinin yapıldığı U-14 yaş kategorisi bunlardan biridir. Özellikle adolesanlarda aynı kronolojik yaş grubundaki futbolcular fiziksel ve psikolojik olarak belirgin farklılıklar gösterebilirler.
AMAÇ: Relatif yaşın bilinen fiziksel olgunluk ve atletik performans etkisine ek olarak psikolojik etkilerini değerlendirmeyi hedefledik.
Gereç ve YÖNTEMLER: Çalışmaya 2017 yılında U-14 yaş kategorisinde milli takım seçmelerine davet edilen 286 erkek futbolcu dahil edildi. Prospektif olarak antrenör eşliğinde bilgilendirme yapılarak sporculara demografik bilgi formu, sporda güdülenme ölçeği (SGÖ), çocukluk çağı depresyon anketi (CDI), çocuklarda anksiyete bulguları tarama ölçeği (ÇATÖ) doldurtuldu.
Nitel veriler n ve %, nicel veriler ortanca ve Inter Quartile Rate (IQR) ile özetlendi. Gruplar arası farklılıkların saptanmasında chi-square, likelihood ratio, Mann-Whitney, ANOVA, post hoc Tukey testleri kullanıldı. P<0,05 istatistiksel anlamlı kabul edildi.
BULGULAR: Futbolcuların 164 (%57,3)’ü birinci yaş çeyreğinde, 18 (%6,3)’i ise dördüncü yaş çeyreğinde idi. Futbol oynamaya başlama ortanca yaşı 8 (7-10) idi. Sporcuların 114 (%39,86)’ünün aile gelir düzeyi 1400-2800 TL idi. %43.7’sinin ailesinde kendi dışında en az bir futbol oynayan kişi bulunmaktaydı. Oyun pozisyonu, yaş çeyreği/yarıyılı, anne-baba eğitim durumu, aile gelir durumu, ailede futbol ve başka spor yapma açısından sporda güdülenme ölçeğinin alt boyutlarında fark saptanmadı (p>0,05). 172 (%60.1) futbolcuda CDI puanı patolojik bulundu. Yılın ilk çeyreğinde doğanların diğerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı daha fazla CDI patolojik puana sahip olduğu saptandı (p=0,029). Ortalama ÇATÖ puanı 20,63±10,65 olarak tespit edildi ve yaş çeyreklerine göre istatistiksel anlamlı fark saptanmadı (p=0,904). Forvet oyun pozisyonunda oynayanların ÇATÖ puanı diğer oyun pozisyonlarına göre daha düşük bulundu (p<0,05).
SONUÇ: Yetenek seçimlerinde ve yeteneğin geliştirilmesinde fiziksel olgunluk performans gibi faktörler ile birlikte psikolojik gelişim de değerlendirilmeli ve desteklenerek takip edilmesi elit futbolcu yetiştirilmesine fayda sağlayacaktır. Bu süreçte relatif yaşın etkileri de gözönünde bulundurulmalıdır.
