Gebelikte egzersiz bilgisi ölçeğinin geliştirilme çalışması
Sabriye Ercan1
, Aydan Örsçelik2, Ahsen Oğul3, Cem Çetin1
1Sports Medicine Department, Faculty of Medicine, Süleyman Demirel University, Isparta, Türkiye
2Sports Medicine Department, Gülhane Training and Research Hospital, University of Health Sciences, Ankara, Türkiye
3Sports Medicine Department, Gazi Yaşargil Training and Research Hospital, Diyarbakır, Türkiye
Anahtar Sözcükler: Gebelik, egzersiz, bilgi
Öz
strong>Amaç: Gebelikte egzersizin, anne ve fetüs sağlığı üzerine yararları kanıtlanmış olmasına karşın gebelerin fiziksel aktiviteye katılımı ve kadınların gebeliğe özgü egzersiz bilgisi düşüktür. Bu çalışmada, gebelik dönemine özgü egzersiz bilgisini değerlendirebilecek bir ölçek geliştirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Metodolojik tipte tasarlanan çalışmada, literatür taraması yapılarak madde havuzu oluşturuldu. Maddeler Likert ölçeği şeklinde düzenlendi. Toplam 27 maddeden oluşan pilot ölçeğin, kapsam geçerliği uzman görüşü alınarak sağlandı. Pilot ölçek, yaşı 18’in üzerinde ve en az bir kez miadında canlı doğum yapmış kadınlara dijital form aracılığıyla uygulandı. Pilot uygulamanın ardından ölçeğin geçerlilik ve güvenirlilik analizleri yapıldı.
Bulgular: Ölçekteki maddelerin kapsam geçerlilik oranı 0.500-0.900 arasında, ölçeğin kapsam geçerlilik indeksi 0.690’dır. Ölçeğin güvenirliğinin değerlendirildiği madde analizinde, madde çıkarıldığında Cronbach alfa katsayısında yükselme oluşturan 10 madde ve yapı geçerliğinin incelendiği faktör analizlerinde ortak yükler (communalities) tablosunun çıkarım (extraction) sütununda değeri 0.30’un altında kalan beş madde ölçekten çıkartıldı.
Ölçekte kalan 12 maddenin öz değeri 5.731 ve açıkladığı varyans oranı %47.8 olan tek faktörlü yapı altında toplandığı görüldü. Ölçeğin, güvenilirlik düzeyinin (Cronbach alfa: 0.894, Sperman-Brown yarımlar arası güvenirlik değeri: 0.796, Guttman yarımlar arası güvenirlik katsayısı: 0.792) yüksek olduğu saptandı. Ölçeğin 12 maddelik son halinin doğrulayıcı faktör analizi uyum değerlerini sağladığı belirlendi.
Sonuç: Geliştirilen ‘Gebelikte egzersiz bilgisi ölçeği’ Türk kadınlarında geçerlilik ve güvenilirlik sağlamış oldu. Böylece gebelikte egzersiz bilgisinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek 12 maddelik ölçek literatüre kazandırıldı.
Cite this article as: Ercan S, Orscelik A, Ogul A, Cetin C. Development of the knowledge of exercise during pregnancy scale. Turk J Sports Med. 2022, 57(2):92-9; https://doi.org/10.47447/tjsm.0596
