Bir Voleybol Maçının Serum Nitrik Oksit Düzeyi ve Oksidan/Antioksidan Durum Üzerine Etkileri
Nihan Karaca
1, Faruk Turgay2, Gülbin Rudarlı Nalçakan2, Mesut Nalçakan3, Ali Rıza Şişman4
1Arkas Sports Club, Volleyball Division, İzmir, Turkey
2Ege University, Faculty of Sport Sciences, İzmir, Turkey
3İzmir Metropolitan Municipality Eşrefpaşa Hospital, Division of Sports and Health, İzmir, Turkey
4Dokuz Eylül University Faculty of Medicine, Department of Biochemistry, İzmir, Turkey
Anahtar Sözcükler: Nitrik oksit, oksidatif stres, fizyolojik stres, laktat eliminasyonu
Öz
Amaç: Nitrik oksit (NO) vazodilatör, antioksidan ve metabolik regülatör özelliklere sahip bir gazdır. Ancak, NO şiddetli egzersizin oksidatif stres koşullarında oksidan bir maddeye dönüşerek biyoyarlılığı düşebilir. Bu özellikleriyle NO, antrenman adaptasyonlarında önemli rol oynayabilir. Bu çalışmanın temel amacı, bir voleybol maçının serum NO düzeyleri ve oksidan/antioksidan durum üzerine etkilerinin incelenmesidir. Bunun yanısıra voleybol maçına ait bazı fizyolojik yanıtlar da incelenecektir.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya sağlıklı, kadın, 16-22 yaş, antrene voleybolcular (n=12) ile en az üç yıldır düzenli voleybol antrenmanı yapmayan kontrol grubu (n=12) katıldı. Katılımcılara smaç-blok sıçrama ve T-testlerinin yanı sıra Yoyo aralıklı toparlanma testi sonrasında laktat eliminasyon hızı belirlenmesi uygulandı. Grupların kendi içlerinde yaptığı voleybol maçları sırasında kalp atım hızı (KAH), parmak ucundan laktat düzeyi ve egzersizde algılanan zorluk düzeyi (EAZD) belirlendi. Maç öncesi ve sonrası venöz kan örneklerinde serum NO düzeyi, nitratın “Griess Reaksiyonu” yöntemi ile spektrofotometrik olarak saptandı. Serum total oksidan statüsü ve total antioksidan statüsü (TAS) ve eritrosit glutatyon peroksidaz düzeyleri ve fizyolojik stres belirteçleri olarak; serum kreatin kinaz (CK), laktat dehidrogenaz (LDH), alanin amino- (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) enzim aktiviteleri enzimatik-kolorimetrik yöntemlerle oto analizör aracılığı ile belirlendi.
Bulgular: Sporcuların maç sırasında ölçülen KAH, laktat ve EAZD değerleri kontrol grubundan anlamlı olarak düşüktü. Voleybol maçları sonrasında; serum TAS, CK, LDH, AST düzeyleri hem sporcu (p≤0.05) hem de kontrol grubunda (p≤0.01) bazal değerlere göre anlamlı düzeyde arttı. NO düzeyleri sadece sporcu grubunda maç öncesine göre anlamlı olarak yüksekti (p≤0.05).
Sonuç: Sporcu grupta maç sonrası artan serum NO ve azalan fizyolojik stres düzeylerinin gözlenmesi, antrenman adaptasyonları ile kazanılan yüksek vazodilatör ve antioksidan kapasiteye ve maçın yoğunluğunun düşük olmasına bağlanabilir. Serum NO düzeyi ile performans parametreleri arasında anlamlı korrelasyonların bulunmaması voleybolun anaerobik doğası ile ilişkili olabilir.
Cite this article as: Karaca N, Turgay F, Nalcakan GR, et al. Effects of a volleyball match on serum nitric oxide level and oxidant/ antioxidant status Turk J Sports Med. 2018;53:27-36.
This study was supported by the Scientific Research Foundation (2011-EBIL-003). The authors declare that they have no conflicts of interest, financial or otherwise.
