FARKLI İKİ DOZDA C VİTAMİNİ DESTEĞİNİN EGZERSİZE BAĞLI LİPİD PEROKSİDASYONU VE KAS HASARINA ETKİSİ
Babak NAKHOSTIN-ROOHI1, Shahab BOHLOOLI2, Farhad RAHMANI-NIA3, Parvin BABAEI4
1Exercise Physiology Department, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
2Pharmacology Department, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran
3Exercise Physiology Department, Guilan University, Rasht, Iran
4Physiology Department, Guilan Medical University, Rasht, Iran
Anahtar Sözcükler: Serbest radikaller, egzersiz, C vitamini desteği
Öz
Şiddetli egzersizde artan miktarlarda üretilen serbest oksijen radikalleri yüksek derecede reaktif türler olup, membran fosfolipidleri gibi kritik biyolojik hedeflere hasar verebilirler. Bu çalışmanın amacı yüksek ve orta dozlardaki C vitamini (vitC) desteğinin egzersizle uyarılmış oksidatif stres ve kas hasarına etkilerini karşılaştırmaktı. Sağlıklı, ancak antrene olmayan 24 erkek % 75 VO2max’da 30 dk’lık bir egzersize katıldılar. Denekler rastgele ve eşit olarak plasebo (P, laktoz), orta doz (MD, 500 mg vitC) ve yüksek doz (HD, 1000 mg vitC) gruplarına ayrıldılar. Destek alımının hemen öncesinde ve 2 saat sonrasında; egzersizin akabinde ve 2 ve 24 saat sonrasında kan örnekleri alındı. Tekrarlayan ölçümler için kovaryans analizi ile grup içi ve gruplar arası değişimlerin istatistiksel anlamlılıkları incelendi. Plazma vitC ve malondialdehit (MDA), total antioksidan kapasite (TAC) ve kreatin kinaz (CK) düzeyleri ölçüldü. Plazma vitC düzeyleri her iki (MD ve HD) destek grubunda destekten 2 saat sonra yükseldi ve egzersizden 2 saat sonrasına kadar yükselmeye devam etti. (p<0.05). TAC sadece P grubunda egzersizden 24 saat sonra anlamlı olarak düştü (p<0.05). CK aktiviteleri tüm gruplarda derhal yükselip egzersizden 2 saat sonra da yüksek kalırken, egzersiz öncesi duruma kıyasla sadece plasebo grubunda egzersizden 24 saat sonra da yüksek kaldı (p<0.05). MDA düzeyleri bazal durumda benzerken, sadece P grubunda egzersizden 2 saat sonra anlamlı düzeyde arttı (p<0.05). Her iki düzeydeki vitC desteğinin egzersizle uyarılmış lipid peroksidasyonunu ve kas hasarını engellemede benzer etkide oldukları saptandı. Yüksek dozlarda C vitamini desteğine gerek olmadığı sonucuna varıldı.
