MAKSİMAL KAN LAKTATI İLE İLİŞKİLİ OLARAK BELİRLENEN ANAEROBİK KAPASİTEDE DİÜRNAL VARYASYONLAR

Öz

Çalışmada, maksimal kan laktatı temelinde belirlenen anaerobik kapasitenin diürnal varyasyon özelliği gösterip göstermediğinin saptanması amaçlandı. Ege Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencisi 41 erkek gönüllü çalışmaya katıldı. Katılımcıların kronotipleri Horne-Ostberg’in Sabahçıl-Akşamcıl Tipi Anket Formu kullanılarak saptandı. Sabahçıl/sabahçıla yakın tipte olan 22 denek ve akşamcıl/akşamcıla yakın tipte olan 19 denek sabah (08:30-10:30) ve akşam (17:00-19:00) saatlerinde; istirahat kan laktatı, vücut ısısı, istirahat kalp atım sayısı, toplam koşu süresi ve maksimal kan laktatı açısından değerlendirildi. Maksimal kan laktatı saptama koşu bandı protokolü 20 km/h hızda ve %6 eğimde 4x1 dk’lık koşular şeklinde uygulandı. Testin bitimi sonrası 3, 5 ve 7nci dakikalarda kan laktatı izlenerek maksimal laktat düzeyi saptandı. Sabah saatlerinde vücut ısısı, istirahat kan laktatı ve maksimal kan laktatı değerleri sırasıyla 36.5°C (36.3°C-36.8°C), 1.55 ± 0.41 mM ve 15.11 ± 1.57 mM olarak ölçüldü. Aynı değişkenler akşam saatlerinde sırasıyla 36.7°C (36.6°C-36.9°C), 1.81 ± 0.51 mM ve 15.90 ± 1.85 mM olarak belirlendi. İstirahat kan laktatı (p<0.05), vücut ısısı (p<0.05) ve maksimal kan laktatında (p<0.001) anlamlı diürnal varyasyon saptandı. Bu verilere göre maksimal kan laktatının, dolayısıyla anaerobik kapasitenin diürnal variasyon özelliği olduğu söylenebilir. Anaerobik güç ve anaerobik kapasite antrenmanlarında bu özellik göz önünde bulundurulmalıdır.