Spor yaralanmaları ve hiperbarik oksijen tedavisi: fizyolojik etkiler ve önceki bulgular

Öz

Spor yaralanmalarının yönetiminde karşılaşılan sorunlar tedavi sürecinin uzamasına ve spordan uzun süre uzak kalınmasına yol açabilir. Bu durum önemli ölçüde ekonomik kayba neden olabilir. Spora dönüş sürecinin en iyi şekilde tamamlanabilmesi sıklıkla multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir.

Yapılan araştırmalar, hiperbarik oksijen tedavisinin spor yaralanmalarında bir tedavi yöntemi olarak umut verici sonuçlar sunduğunu göstermektedir. Bilimsel literatür, PubMed, Cochrane Library ve Web of Science veritabanları aracılığıyla "hyperbaric oxygen therapy" ve "sports injuries" anahtar sözcükleriyle taranmıştır. Kas ve diğer yumuşak doku yaralanmaları ile kemik iliği ödemi gibi pek çok spor yaralanmasında hiperbarik oksijen tedavisinin olumlu etkileri raporlanmıştır.

Bu derlemede, hiperbarik oksijen tedavisinin fizyolojik etkileri ile spor yaralanmalarına ilişkin çalışmalarda kullanılan hayvan modelleri ve insan klinik çalışmalarının sonuçları incelenmiştir. HBO2'nin etkisi, yaralanma türüne göre değişmekte olup, tek başına bir tedavi yöntemi olarak değil, daha çok yardımcı bir tedavi olarak yarar sağlamaktadır. Literatürde birçok çalışma bulunmasına rağmen, standart bir tedavi protokolü henüz oluşturulmamıştır. Ancak, literatürdeki mevcut protokoller göz önünde bulundurulduğunda, 2,0-2,5 ATA'da haftada en az 5 gün uygulanan 90 veya 120 dakikalık bir tedavi protokolünün en iyi yararı sağlayacağı düşünülmektedir. Toplam seans sayısı, hastanın durumu göz önünde bulundurularak tedavi sürecini izleyen hekim tarafından belirlenmelidir.

Cite this article as: Canarslan Demir K, Avci, AU. Sports injuries and hyperbaric oxygen therapy: physiological effects and previous findings. Turk J Sports Med. 2025 Feb 18th; https://doi.org/10.47447/tjsm.0856