Sporcu sağlığını iyileştirmeye yönelik klinik doku mühendisliği yaklaşımı ve biyoteknolojik gelişmeler
Elif Beyza Demiray, Tuğçe Kurt, Zeynep Yağmur Duman, Büşra Nur Özdemir, Burak Erkovan, Gaye Su Yiğit, Yavuz Emre Arslan
Bioengineering Department, Çanakkale Onsekiz Mart University, Çanakkale, Türkiye
Anahtar Sözcükler: Spor hekimliği, giyilebilir cihazlar, spor yaralanmaları, doku mühendisliği, biyomedikal mühendisliği
Öz
Yüzyıllardır devam eden spor geleneği, günlük yaşam aktivitelerinin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Çeşitli spor müsabakalarına katılan profesyonel sporcular, iyi bir kariyer ve yüksek gelir gibi avantajlara sahiptir. Diğer yandan profesyonel sporcu olmanın bazı dezavantajları da bulunmaktadır. En çarpıcı dezavantajı ise yaralanma riski taşımalarıdır. Yaralanmalar sporun bir parçası olmasına karşın günümüzde spor karşılaşmalarını bile gölgede bırakabilmektedir. Uzamış tedavi süreleri gibi yaralanma öncesine göre performans kaybı önemli bir engel oluşturmaktadır. Bu durumda biyoteknolojik ve biyomedikal teknolojiler, yaralanma sonrası spora dönüşte tedavi sürecini kısaltmak ve performans kaybını en aza indirmek için bir umut ışığıdır. Günümüzde sıklıkla görülen ve profesyonel sporcuların korkulu rüyası haline gelen bu yaralanmaların tedavisinde yapı iskeleleri, biyolojik faktörler ve hücre kombinasyonları kullanılmaktadır. Bu derlemede sporcularda omurilik, kıkırdak, tendon ve kas-iskelet sistemi yaralanmalarının tedavisinde kullanılan biyoteknoloji temelli tedavi yöntemleri özetlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca son yıllarda fizyolojik sinyalleri değerlendirmek, sağlığı izlemek, olası yaralanmaları önlemek ve kişiye özel antrenman programları oluşturmak için kullanılan giyilebilir teknolojilere de yer verilmektedir.
Cite this article as: Demiray EB, Kurt T, Duman ZY, Ozdemir BN, Erkovan B, Yigit GS, etal. Clinical tissue engineering approach and biotechnological advances to improve athlete healthcare. Turk J Sports Med. 2023; 58(4):185-92; https://doi.org/10.47447/tjsm.0757