Hentbol ve su topu antrenmanlarının kan nitrik oksit ve oksidatif stres düzeyleri üzerine etkileri
Nadia Shafiei1
, Faruk Turgay1, Nevzad Denerel2
1Coaching Department, Sports Sciences Faculty, Ege University, İzmir, Türkiye
2Sport Sciences Department, Eastern Mediterranean University, Mağusa, Turkish Republic of Northern Cyprus
Anahtar Sözcükler: Hentbol, sutopu, nitrik oksit, oksidatif stres, kritik hız
Öz
Giriş: Nitrik oksit (NO) vazodilatör, antioksidan ve metabolik regulatör özelliklere sahip bir gazdır. Hem NO hem de oksidatif stres (OS), ateroskleroz (AS) için birer risk faktörüdür. NO, bu özellikleri nedeniyle antrenman adaptasyonlarında önemli role sahiptir. Takım sporları olan hentbol ve sutopunun her ikisi de aerobik ve anaerobik enerji gerektirir. Ancak biri karada diğeri ise suda yapıldığı için kan NO ve OS düzeyleri üzerine etkileri farklı olabilir. Bu konu henüz açık olmadığı için, bu çalışmada bu iki takım sporunda antrenmanın kan NO ve OS düzeyleri üzerine etkilerinin karşılaştırılması amaçlandı.
Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmaya erkek hentbolcu (HG, n=14) ve su topu oyuncusu (SG, n=12) ile sedanterlerden oluşan kontrol grubu (KG=13) katıldı. Katılımcıların kritik hız dahil fiziksel ve fizyolojik ölçümleri yapıldı. Katılımcıların açlık serum NO ve OS belirteçleri; total antioksidan/ oksidan statüleri (TAS/TOS) belirlendi. İstatistiksel anlamlılık için p<0.05 düzeyi kriter alındı.
Bulgular: HG ve SG’nin TAS düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha düşük bulundu (p0.05, p<0.01). NO düzeyleri ise kontrollere göre daha yüksekti (sırasıyla %19.5 ve %25.7, p>0.05). Ancak HG ve SG arasında NO için anlamlı bir farklılık saptanmadı. Hentbol grubunda, KH ile serum NO düzeyi arasında anlamlı negatif bir ilişki, maksimal 1500 m koşu zamanı ile NO arasında ise pozitif bir ilişki belirlendi.
Sonuç: Bu bulgular iki farklı takım sporu antrenmanlarının antioksidan kapasitesinde anlamlı bir düşmeye neden olmasına ragmen, serum NO düzeylerini yükselttiğini göstermektedir ve bu nedenle kardiyovasküler sağlığa da katkıda bulunabilir. NO’nun hentbol grubunda aerobik dayanıklılık performansı üzerinde negatif, anaerobik performans üzerinde ise yararlı etkisi olabilir. Sutopu sporcuları için ise böyle bir ilişki gözlenmedi.
