Akut Supramaksimal Egzersizde Performans ve Beyin Oksijenlenmesi İlişkisi

Öz

Amaç: Egzersize karşı oluşan fizyolojik yanıtların değerlendirilmesin kullanılan parametrelerden biri beyin hemodinamik yanıtlarıdır. İşlevsel yakın kızıl ötesi spektroskopisi egzersiz sırasında beyin hemodinamik yanıtlarını incelemede kullanılan en önemli yöntemlerden biridir. Kısa sürede yüksek şiddette egzersizin beyinde de yüksek cevaplar oluşturması beklenir. Bu çalışmada, akut supramaksimal bir yüklenmede egzersizde beyin hemodinamik yanıtlarının belirlenmesi ve yanıtların performansa göre değişminin araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Fiziksel olarak aktif 36 sağlıklı gönüllü erkek (yaş ort.: 20,61±2,3 yıl) ile gerçekleştirilen çalışmada katılımcılar, pik güç ortalamalarına göre yüksek (YP) ve düşük performans (DP) gösterenler olarak ikiye ayrılmıştır. Akut tüketici egzersiz modeli olarak Wingate anaerobik testi (WAnT) kullanılmıştır. WAnT öncesi, sırası ve sonrasında oluşan hemodinamik değişimler işlevsel yakın kızıl ötesi spektroskopisi (fNIRS) ile ön beyin bölgesinden kaydedilmiştir. İstatistiksel değerlendirmeler ön beyin bölgesinden alınan fNIRS verilerinde sol, orta ve sağ bölgeler olmak üzere üç ölçüm bölgesi ve egzersiz sırası ile sonrası olmak üzere iki farklı ölçüm zamanı için yapılmıştır.
Bulgular: Her iki grup için de beyin ön bölge oksijenlenmelerinin egzersiz sırasında yükseldiği görülmektedir. YP grupta, DP gruba kıyasla egzersiz sırasında anlamlı olarak daha yüksek beyin ön bölge oksijenlenmesi saptanmıştır. Egzersiz sonrasındaki dönemde gruplar arasındaki beyin oksijenlenmesindeki anlamlı fark kaybolmaktadır.
Sonuç: Çalışma ile akut supramaksimal egzersiz sırasında ve sonrasında değişen beyin ön bölge oksijenlenmesi, performansa dayalı olarak ilk kez değerlendirilmiştir. Sportif performansa bağlı olarak ortaya çıkan beyin kan akımı değişikliklerinin antrenman ile ilişkisini ortaya koymada fNIRS yardımcı bir araç olarak kullanılabilir.

Cite this article as: Guducu C, Bediz CS. The relationship between the performance and brain oxygenation during acute supramaximal exercise. Turk J Sports Med. 2019;54(4):242-9.

Yazarlar Doç. Dr. Erkan Günay'a makalede yaptığı katkı ve düzeltmelerden ötürü teşekkür etmektedir. Bu çalışma kısmi olarak Dokuz Eylül Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından desteklenmiştir.