Erkek Sporcularda Beslenme Bozukluğu ile İlişkili Faktörler
Diana Dimitrova, Galina Vanlyan
Sports Medicine Department, National Sports Academy, Sofia, Bulgaria
Anahtar Sözcükler: Yeme bozuklukları, erkek sporcular, EDE-Q, spor türü, spora katılım düzeyi
Öz
Amaç: Erkek sporcularda görülen beslenme bozuklukları için literatür bilgisi yetersizdir ve sporla ilgili faktörleri açıklayamamaktadır. Bu çalışmanın amacı erkeklerde spor aktivitesine, türüne ve katılım düzeyine göre düzensiz yeme tutum ve davranışlarını etkileyebilecek bazı risk faktörlerini belirlemektir.
Gereç ve Yöntemler: Erkek sporcular ve sporcu olmayanlar arasında düzensiz yeme sıklığını belirlemek için kesitsel bir Yeme Bozukluğu Belirleme (EDE-Q) anketi uygulandı. Tüm grup 18-26 yaşları arasındaki 186 erkekten oluşuyordu. Erkek sporcular, spor türüne (kas geliştirme etkisi az ve çok olan) ve spora katılıma (eğlence amaçlı spor, düşük ve yüksek yarışma düzeyi) göre gruplara ayrıldı.
Bulgular: EDE-Q alt ölçeklerinin ortalama değerleri, sporcu olmayanlar ve sporcular için olduğu kadar, spor türü ve yarışma düzeyine göre karşılaştırıldığında anlamlı bir farklılık ortaya koymadı. Sporcu olmayanların %50'si, sporcuların ise %42.0'si tıkanırcasına yeme atağı vb. Bildirdi, ancak aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildi. Aynı gruplar için aşırı egzersiz oranları sırasıyla %12.5 ve %23.1 idi. Kas gelişimi ağırlıklı sporcularda aşırı egzersiz sıklığı (%38.2) daha az kas geliştiren spor türlerine göre (%13.8) anlamlı derecede yüksekti. Kusmayı uyarma ve laksatiflerin kullanımı prevalansı tüm anket gruplarında düşüktü. Diyet kısıtlaması alt ölçeği için ≥4 puan alan yüksek yarışma düzeyine sahip erkek sporculardaki yüksek oranlar hariç, grupların spora katılım düzeyine göre herhangi bir anlamlı farklılık bulunmadı.
Sonuç: Bu çalışma, hem erkek sporcularda, hem de sporcu olmayanlarda yeme bozukluğu ve patojenik kilo kontrolü davranışlarının varlığını tanımladı, ancak aralarındaki farkı istatistiksel olarak anlamlı olmadı. Patolojik kilo kontrol edici davranışlar göz önüne alındığında, kas geliştirici spor yapanların diğerlerine göre daha fazla zorlayıcı egzersiz yaptıkları gözlendi. Spora katılım düzeyleri göz önüne alındığında, yalnızca yüksek yarışmacı düzeyde spor yapanların daha fazla diyet kısıtlaması yaptıkları belirlendi. Spor türü ve katılım düzeyinin erkek sporcularda yeme bozuklukları için daha büyük bir risk oluşturduğunu söylemek mümkün değildir. Erkek sporcularda yeme bozukluğu ve davranışları ile ilgili olabilecek diğer faktörleri inceleyen daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Cite this article as: Dimitrova D, Vanlyan G. Factors associated with eating disorders in male athletes. Turk J Sports Med. 2019;54(2):89-98.