Yüzmenin Kan Nitrik Oksit ve Hematolojik Parametreler Üzerine Etkisi
Faruk Turgay1
, M. Armağan Ongun2, M. Akın Ongun2, Ali Rıza Şişman3, Muzaffer Çolakoğlu2
1Department of Sports Health, Faculty of Sports Sciences, Ege University, İzmir, Turkey
2Department of Movement and Training Sciences, Faculty of Sports, Ege University, İzmir, Turkey
3Department of Biochemistry, Faculty of Medicine, Dokuz Eylül University, İzmir, Turkey
Anahtar Sözcükler: Nitrik oksit, kırmızı kan hücresi, hemoglobin, antrenman, deantrenman, reantrenman
Öz
Giriş: Nitrik oksit (NO), aterosklerozu engelleyici etkilere sahip bir gazdır. NO, aynı zamanda eritrositlerin (KKH) yapısı ve fonksiyonunda da rol alır. Bir yıllık yüzme sezonunun çocuklarda kan NO düzeyleri ve hematolojik parametreler (HPs) ile buparametreler arasındaki ilişkiler üzerine etkileri bilinmemektedir.
Amaç: Bu çalışmada sekiz aylık bir antrenman periyodu (AP), deantrenman periyodu (DAP) ve reantrenman (RAP) periyotlarının kan NOx (total nitrit olarak) ve HPs’ler üzerine etkileri ve bu parametreler arasındaki ilişkiler araştırıldı.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya yaş ortalaması (11.1±0.6 yıl) olan 10 sağlıklı antrene yüzücü erkek çocuk katıldı. İki ay aralıklarla; AP, DAP ve RAP sonrası kan biyokimyası, fiziksel ve fizyolojik ölçümler yapıldı. Dayanıklılık kriteri olarak; kritik hız (KH) ölçüldü. Oniki saatlik açlık sonrası alınan venöz kan örneklerinden hemogram; serumda demir, ferritin, total demir bağlama kapasitesi ve NOx (Cd++ aracılı ‘Griess’ yöntemi ile) düzeyleri ölçüldü.
Bulgular: NOx değeri, AP’de bazal değerlerinin altında (19.3%) iken DAP’de artarak bazal değerlerine döndü. RAP’de anlamlı olarak arttı (p<0.05). AP’deki lökosit (BKH), KKH, alanin aminotranferaz aktivitesi (ALT), hemoglobin (Hgb) ve hematokrit (Hct) değerleri, DAP’de azalırken (p<0.01), AP’de normal değerlerinin altında bulunan serumda demir ve anemi sınırındaki ferritin düzeyleri DAP’de normal değerlerine ulaştı. AP’de yüksek düzeyde oksidatif stres (total oksidan statüsü/total antioksidan statüsü oranı) tespit edildi. Kan NOx düzeyleri; AP’de; ALT ile (r=-0.68, p<0.05) ve DTP’de ortalama eritrosit hacmi ile (r=-0.73, p<0.05); DTP’de KKH ile (r=-0.661, p<0.05) ilişkili bulundu. KH ile diğer parametreler arasında anlamlı bir ilişki bulunmadı.
Sonuç: Sekiz aylık AP NOx düzeylerini düşürdü ve anemi riski yarattı. DAP bu negatif etkileri düzeltti. RAP, NOx düzeylerini iyileştirdi. AP’de NOx düzeylerinin düşük bulunmasında, bu dönemdeki yüksek oksidatif stres düzeyinin yanı sıra, muhtemel bir antrenman hipoksisi nedeniyle artan KKH ve Hgb’nin fazla miktarda NOx’u tüketmiş olmasının da rolü bulunabilir.
Cite this article as: Turgay F, Ongun MA, Ongun MA, et al. The effects of swimming on blood nitric oxide and haematological parameters.Turk J Sports Med. 2019;54(1):24-32.
