SPORTİF PERFORMANSIN GENETİK İLE İLİŞKİSİ
Fatma Ebru KOKU
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı, İzmir
Anahtar Sözcükler: Sportif performans, genetik, polimorfizm, sürat, güç, dayanıklılık
Öz
Spora amatör veya profesyonel katılım arttıkça sportif performans ve bu performansı etkileyen faktörlerin önemi de artmaktadır. Sporda başarıyı belirleyen faktörler antrenman, genetik, epigenetik, beslenme, motivasyon, ekipman ve diğer çevresel faktörler altında sınıflandırılabilir. Sportif performans ve yetenekte genetik etki uzun yıllardır incelenmektedir. Otozomal genler, mitokondriyal DNA ve Y kromozomunda yer alan pek çok gen sportif performans ile ilişkilendirilmiştir. Sportif performansı tek bir genetik polimorfizmle açıklamak mümkün değildir. Performans ile ilişkisi en çok incelenen genler; ACE, ACTN3, ADRA2A, ADRB2, PPARA, PPARGC1A, AMPD1, HIF1A, NOS3, BDKRB2, VEGFR2, VEGFA olarak sıralanabilir. Bugün için genetik taramalar ile belirlenen şampiyon sporcu değil, sporcunun güçlü ya da zayıf özellikleridir.