BALIKADAMLARDA DALIŞ ÖNCESİ DURUMLULUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYİ İLE SUALTI VE KARA ZİHİNSEL PERFORMANSIN İNCELENMESİ (BİR ÖN ÇALIŞMA)
Serap TOK1, Süleyman MORALI2, Serdar TOK2
1Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bornova, İzmir
2Ege Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Bornova, İzmir
Anahtar Sözcükler: Scubalı dalış, durumluk-sürekli kaygı, Raven’in progresif matrisleri, egzersiz
Öz
Bu çalışmada aletli dalış eğitmenleri ile dalışa yeni başlayan balıkadamların sualtındaki ve karadaki zihinsel performansları ile dalış öncesi ve sonrasındaki durumluluk, süreklilik kaygı düzeylerinin karşılaştırılması amaçlandı. Yaşları 21 ile 38 arasında değişen dokuz balıkadam eğitmeni ve öğrencisi çalışmanın örneklemini oluşturdu. Dalış öncesi durumluk ve sürekli kaygı düzeyini belirlemek için Spielberger tarafından geliştirilen, Öner ve LeCompte tarafından da Türkçe’ye uyarlanan Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (Test 1), dalgıçların zihinsel performans değerlendirmeleri içinse su altı koşullarına uyarlanmış Raven Progresif Matrislerinin S4 formundan seçilmiş maddeler (Test 2) kullanıldı. Deneysel protokol iki aşamadan oluştu. Birinci aşamada, dalıştan 10 dakika önce Test 1 ve dalış sırasında (20 m derinlik ve 3.0 atm basınçta) Test 2 örneklemeleri uygulandı. İkinci aşamada, aynı testler ile örnekleme bu defa kara şartlarında uygulandı. Verilerin analizinde tek yönlü varyans analizi ile Wilcoxon signed rank testi kullanıldı. Dalış öncesi ve dalış sonrası yapılan durumluk-sürekli kaygı ölçümlerinden elde edilen değerler arasında; sualtında ve karada uygulanan Test 2 ölçümlerinden elde edilen değerler arasında bir farklılığa rastlamışsa da bu farklılaşma istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı.