DERLEME: EGZERSİZİN DNA ÜZERİNE ETKİLERİ

Öz

Düzenli fiziksel egzersizin sağlık açısından yararlı olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte uzun süreli ve yoğun egzersizlerin alınan oksijen miktarının artmasıyla birlikte reaktif oksijen türlerinin (ROT) aşırı üretilmesinden dolayı sağlığa zarar verdiği ileri sürülür. Reaktif oksijen konsantrasyonlarındaki ciddi artışlar normal hücre fonksiyonu bozabilir; proteinler, lipidler ve hücresel DNA’nın hasarlanmasına yol açabilir. Egzersizin DNA üzerine olan etkilerini araştıran birçok çalışma yapılmıştır. Ancak bu çalışma sonuçları birbirleri ile çelişkili olup, egzersizin DNA’da hasara yol açtığı, hiçbir etkisinin olmadığı ya da DNA hasarlarını azalttığı gösterilmiştir. ROT’nin organ ve doku hasarı ile değişik hastalıkların etiyopatogenezinde rolü bulunur. ROT’lar birincil olarak hastalık nedeni olabildiği gibi, bazı hastalıklarda ise ikincil olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, egzersiz sırasında yüksek oksijen tüketiminin, DNA üzerindeki etkileri önemlidir. Bu derlemede egzersizle DNA hasarının gerçekleşme mekanizmalarına ilişkin görüşler derlenmektedir.