MESAFE KOŞUCULARINDA SUBMAKSİMAL EGZERSİZİN KAN BİYOKİMYASINA ETKİSİ

Öz

Mesafe koşularına yeni başlayan atletlerde submaksimal egzersizin kan biyokimyasına yansıma düzeyi araştırma konusudur. Yaş ortalamaları 19.0 ± 3.0 yıl ve ortalama performans yaşları 5.3 ± 2.5 yıl olan Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu öğrencisi ve lise seviyesinde orta düzeyde antrene 15 erkek atlet çalışmaya alındı. Koşuya başlamadan hemen önce venöz kan örnekleri tüplere (Vacutainer) alındı. Mesafe koşucuları 3000 m’yi ortalama 9:45 ± 1:02 dk’da koştular. Test koşusundan 1, 4 ve 24 saat sonra aynı yöntemle kanları alındı. Sporcuların kan glikoz, üre, ürik asit, kolesterol, trigliserid, HDL-K, LDL-K, Fe, TDBK, total protein, albümin, Ca ve P düzeyleri ile AST, ALT, LDH, CK, GGT ve ALP enzim aktiviteleri otoanalizörde çalışıldı. LDL-K ve VLDL-K düzeyleri Friedewald formülüyle; transferrin oranı TDBK/1.25, demir satürasyonu (Fesat) ise TDBK/Fe.(100) olarak hesaplandı. İstatistiksel analiz SPSS (v 11.5) programında Friedman testi kullanılarak yapıldı ve p<0.05 değeri anlamlılık düzeyi olarak değerlendirildi. Kan glikoz, kreatinin, kolesterol, HDL-K, LDL-K, TDBK, transferrin, total protein, albümin, Ca ve P değerlerinin ve LDH, GGT, ALP aktivitelerinin bir saatte; üre, ürik asit, trigliserid, VLDL-K düzeyleri ile AST, ALT, CK aktivitelerinin ise dördüncü saatte hemokonsantrasyon sonucu yükseldikleri gözlendi. Bu değerler 24 saat sonra egzersiz öncesi düzeylere düştü. Bu değişimin TG, VLDL-K ve Fesat değerleri hariç istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı. Fe ve Fesat düzeyleri ise 24 saat sonunda en yüksek değerlerine ulaştı. Sonuçta orta düzeyde antrenman yapan mesafe koşularına yeni başlamış atletlerde submaksimal egzersizden 24 saat sonra hemen hemen tüm kan parametrelerinin dinlenme düzeylerine yaklaştığı saptandı.