Sepsis kaynaklı iskelet kası atrofisi ve mitokondriyal disfonksiyon: Egzersizin yararlı etkileri
Gokhan Burcin Kubat1
, Ibrahim Turkel2, Fırat Akat3
1Mitochondria and Cellular Research Unit, Gulhane Health Sciences Institute, University of Health Sciences, Ankara, Turkiye
2Department of Exercise and Sport Sciences, Faculty of Sport Sciences, Hacettepe University, Ankara, Turkiye
3Department of Physiology, Faculty of Medicine, Ankara University, Ankara, Turkiye
Anahtar Sözcükler: Sepsis, iskelet kas atrofisi, mitokondri, egzersiz
Öz
Sepsis, enfeksiyona karşı anormal bağışıklık tepkisi nedeniyle çok çeşitli klinik semptomlara yol açabilir. Hastanede yatan hastalarda, özellikle de yoğun bakım ünitelerindeki (YBÜ) hastalarda morbidite ve mortalitenin önemli bir nedenidir. Sepsis ve iskelet kası atrofisi arasındaki ilişki, esas olarak uzun süreli sepsis sırasında oluşan inflamasyon ve immobilizasyondan kaynaklanmaktadır. Ayrıca, sepsisin neden olduğu fiziksel hareketsizlik iskelet kası atrofisini hızlandırır. Sepsisin neden olduğu iskelet kası atrofisine öncelikle mitokondriyal disfonksiyonun önemli bir katkısı olduğu kabul edilmektedir. Dahası, oksidatif stres, mitokondrinin işlevsel kaybına katkıda bulunarak sepsis kaynaklı kas atrofisinin etiyolojisinde rol oynamaktadır. Çok sayıda çalışma, düzenli egzersizin mitokondriyal fonksiyonu ve kalite kontrol yolaklarını modüle ederek sepsis de dahil olmak üzere çeşitli hastalıklara sahip olan hastaların genel sağlık durumu üzerindeki olumlu etkisini göstermiştir. Bu derleme, sepsis kaynaklı iskelet kası atrofisinde mitokondrinin rolünü ve egzersizin kas atrofisini engellemedeki potansiyel faydalarını araştıracaktır.
