Kadınlarda Düşük Enerji Kullanılabilirliği Anketi (LEAF-Q-Tr)’nin Türkçe’ye uyarlama, geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Esma Arslan1
, Sabriye Ercan2
1Sports Medicine Section, Van Research and Training Hospital, Health Science University, Van, Türkiye
2Sport Medicine Department, Faculty of Medicine, Süleyman Demirel University, Isparta, Türkiye
Anahtar Sözcükler: Kadın sporcu, LEAF-Q-Tr, geçerlilik, güvenilirlik
Öz
Amaç: Bu çalışmada, ‘Kadınlarda Düşük Enerji Kullanılabilirliği Anketi (LEAF-Q-Tr) (İng. Low Energy Availability in Females Questionnaire (LEAF-Q))'ni Türkçeye uyarlamak amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Gerekli izinlerin alınmasından sonra, birbirlerinden bağımsız uzmanlar tarafından anketin çevirisi ve geri çevirisi sağlanıp anketin Türkçe versiyonu elde edilmiştir. Anketin kapsam geçerliliğini sağlamak için 52 sporcunun görüşleri alınmıştır. Anketin Türkçe versiyonu ve REZZY Yeme Bozuklukları Ölçeği 125 kadın sporcuya uygulanarak yapı, kestirim ve uyum geçerliliği değerlendirilmiştir. Anketin güvenilirliği, 23 sporcunun dahil edildiği test-retest süreci ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Maddelerin Madde-Kapsam Geçerliliği İndeks değerleri 0,92-1,00 aralığında saptanmıştır. Anketin Ölçek-Kapsam Geçerliliği İndeks değeri 0,98 olarak belirlenmiştir. Anketin kestirim geçerliliği incelendiğinde Eta katsayısı 0,514 ve Phi sayısı 0,425 (p˂0,001) olarak belirlenmiştir. REZZY Yeme Bozuklukları Ölçeği'nin risk kategorisine göre Grup REZZY risksiz'de yer alan sporcuların LEAF-Q-Tr puanı 4,53±0,41 iken Grup REZZY riskli'dekilerin LEAF-Q-Tr puanı 7,14±0,47 bulunmuştur (p˂0,001). LEAF-Q-Tr ve REZZY Yeme Bozuklukları Ölçeği puanları arasındaki zayıf-orta düzeyde pozitif yönlü ilişki tespit edilmiştir (r=0,429, p˂0,001). Test-retest aşamasında elde edilen verilere göre anketin sınıf içi kolerasyon katsayısı değeri 0,803 olarak hesaplanmıştır. Bland-Altman plot testinde ise sonuçların %95'i -4 ile +4 aralığında dağılım göstererek güvenilir bulunmuştur. Test-tekrar test aşamasındaki LEAF-Q-Tr toplam puanları ve LEAF-Q-Tr risk kategorisi fark oluşturmamıştır (p>0,05).
Sonuç: Böylece Kadınlarda Düşük Enerji Kullanılabilirliği Anketi (LEAF-Q-Tr)'nin Türkçeye uyarlanması, geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmıştır.
Cite this article as: Arslan E, Ercan S. Turkish adaptation, validity, and reliability study of the Low Energy Availability in Females Questionnaire (LEAF-Q). Turk J Sports Med. 2024;59(4):141-7 https://doi.org/10.47447/tjsm.0844
