Öğrenciler ve sporcu öğrenciler arasında egzersiz bağımlılığı, yeme bozukluğu ve ortoreksiya nervoza riskinin karşılaştırılması
Yasemin Karaağaç
, Fatma İrem Çetinkaya, Ezgi Bellikci Koyu
Nutrition and Dietetics Department, Faculty of Health Sciences, İzmir Katip Çelebi University, Izmir, Türkiye
Anahtar Sözcükler: Üniversite öğrencileri, öğrenci sporcu, egzersiz bağımlılığı, yeme tutumu, ortoreksiya nervoza
Öz
Amaç: Üniversite öğrencileri arasında egzersiz bağımlılığı ve yeme bozuklukları giderek artmaktadır. Bu çalışma ile öğrenciler ve öğrenci sporcular arasındaki egzersiz bağımlılığı, yeme tutumu ve ortoreksik eğilimlerin karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmaya 66'sı sporcu olmak üzere toplam 168 öğrenci katılmıştır. Katılımcılar Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21 (EDS-21), Yeme Tutum Testi-40 (EAT-40) ve Ortoreksiya Nervoza-11 (ORTO-11) ölçeklerini doldurmuştur. Antropometrik ölçümler araştırmacılar tarafından yapılmıştır. Veriler SPSS versiyon 25 kullanılarak analiz edilmiş, anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Öğrenciler arasında egzersiz bağımlılığı saptanmazken, öğrenci sporcuların %10,6'sının egzersiz bağımlısı olduğu belirlendi (p<0,001). Öğrenci sporcuların ortoreksik eğilimleri daha yüksek bulundu (p=0,045). Yeme tutum bozukluğu açısından gruplar arasında anlamlı fark yoktu (p=0,253). EDS-21 puanları, ortoreksik eğilim (r=0,446) ve EAT-40 puanları (r=0,397) (her biri için p<0,05) ile orta düzeyde pozitif korelasyona sahipti. Spor deneyimi ayrıca egzersiz bağımlılığı (r=0,363) ve ortoreksik eğilim (r=0,195) (p<0,05) ile ilişkiliydi.
Sonuç: Öğrenci sporcular, özellikle daha uzun spor deneyimi olanlar, normal öğrencilere göre egzersiz bağımlılığı açısından daha yüksek risk altındadır ve ortoreksik eğilimleri daha yüksektir. Spor takımlarında görev alan sağlık profesyonelleri bu risklerin farkında olmalı ve öğrencileri egzersiz bağımlılığı ve ortoreksiya nervoza açısından izlemelidir.
