KADINLARDA SEKİZ HAFTALIK DAİRESEL ANTRENMANIN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERE ETKİLERİ
E. KUTLAY1, B. HÜLYA2, Ş.A. KUTLAY3
1Ege Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, İzmir
2B-fit Sağlık ve Spor Merkezleri, İzmir
3Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümü İzmir
Anahtar Sözcükler: Fiziksel uygunluk, vücut kompozisyonu, dairesel antrenman, kadın, egzersiz
Öz
Fiziksel uygunluğun dengeli gelişim ve korunması için antrenman programları düzenlenmektedir. Yaşamın artan temposuna uygun olarak bu programlar, egzersiz süreleri kısaltılarak daha cazip hale getirilmeye çalışılır. Bu çalışmada 20-60 yaş grubu kadınlarda (n=62) direnç egzersizlerinin fiziksel özelliklere etkisi incelendi. Bireyler sekiz hafta boyunca, haftada üç gün ve günde 30 dk’lık dairesel çalışma biçiminde, dokuz izokinetik direnç egzersizini 30 sn yüklenme/ 30 sn dinlenme şeklinde, setler arası 30-60 sn dinlenerek toplam üç seti kapasitelerine uygun hız ve sayılarda uyguladılar. Başlangıçtaki beden kütle indeksi (BKİ), vücut yağ oranı (VYO) ve bazı vücut çevre ölçülerine etkiler dördüncü ve sekizinci hafta sonunda gözlemlendi. Dönemler arası farklılıklar, antrenman sayısı ve yaşın ölçümlerle ilişkisi, önceden düzenli spor yapıp yapmamaya göre değişikliklerin farklılıkları istatistiksel olarak değerlendirildi. Tüm parametrelerde başlangıç ile dört ve sekizinci hafta değerleri arasında anlamlı farklılık bulundu. Dördüncü ve sekizinci hafta değerleri arasında ise vücut ağırlığı, bel, göğüs altı, kalça, sağ ve sol uyluk, sağ ve sol kol (p<0.01) ile göğüs ve karın (p<0.05) değerlerinde anlamlı farklılık saptandı. VYO ve bel/kalça oranında başlangıç ve sekizinci hafta değerleri arasındaki farklılık anlamlı idi (p<0.05). Başlangıç ile dördüncü hafta sonu değişim yaş ile ilişkilendirildiğinde anlamlı korrelasyon gözlenmezken, antrenman sayısına göre incelendiğinde göğüs, karın ve sol uyluk bölgeleri için anlamlı ilişki bulundu (p<0.05). Başlangıç ile sekizinci hafta sonu değişim yaş ile ilişkilendirildiğinde, sadece karında (p<0.01); antrenman sayısına göre incelendiğinde ise vücut ağırlığı, bel, göğüs, kalça, karın, sağ ve sol uyluk, sol baldır ve sol kolda anlamlı korrelasyon saptandı (p<0.05). Önceden düzenli spor yapıp yapmama açısından anlamlı farklılık saptanmadı. Sonuç olarak, dördüncü haftada bazı çevre ölçümlerinde, sekizinci haftada ise tüm ölçümlerde pozitif yönde değişim gözlendi. Beden kompozisyonunda istenilen değişimler kısa zamanda oluşmamakta ve egzersizler düzenli ve uzun süreli uygulanırsa vücut ölçüleri etkilenmektedir.
