ORTA YAŞLI ERKEKLERDE İKİ FARKLI SAĞLIKLI YAŞAM SPORUNUN SERUM NİTRİK OKSİT DÜZEYLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Öz

Aerobik egzersizin kan lipid ve lipoproteinleri gibi koroner kalp hastalığı (KKH) klasik risk faktörleri üzerindeki olumlu etkileri bilinmektedir. Ancak, sağlıklı yaşam amacıyla yapılan jogging ve temelde anaerobik özellikleri baskın olan futbol antrenmanlarının; antiaterojoenik, vazodilatör ve regülatör özellikleri ile KKH için yeni bir kriter olarak kabul edilen kan nitrik oksit (NO) seviyeleri üzerindeki etkileri belirsizdir. Bu çalışmada belirtilen iki farklı sağlıklı yaşam sporunun kan NO düzeyleri üzerindeki olası etkileri araştırıldı. Çalışmaya 40-55 yaşları arasında uzun süredir düzenli jogging yapan (JG, n=20), futbol antrenmanı yapan (FG, n=20) ve herhangi bir egzersiz yapmayan kontroller (KG, n=20) olarak toplam 60 sağlıklı erkek katıldı. Deneklerin temel fiziksel ve fizyolojik ölçümleri yanı sıra endirekt maxVO2 testleri yapıldı. Açlık kanı örneklerinde NO (nitrit+ nitrat) ve lipid peroksidasyonu göstergesi olarak kullanılan TBARS (tiyobarbitürik asit ile tepkiyebilen maddeler) düzeyleri belirlendi. Bu düzeyler için gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmadı (p>0.05). Ancak futbol grubunun kan NO ve TBARS düzeyleri daha yüksekti. Sporcularda (n=40) kan NO düzeyleri ve spor geçmişi arasında pozitif korrelasyonlar hesaplandı. Buna göre FG’nin NO değerleri daha uzun olan spor geçmişlerine paralel olarak da JG’den yüksekti. Sağlıklı yaşam amaçlı uygulanan iki farklı nitelikteki antrenmanın kan TBARS düzeyleri üzerindeki etkileri benzer olmasına rağmen, futbolun antioksidan nitelikteki kan NO düzeyleri üzerindeki daha olumlu etkisinin, futbol antrenmanlarının NO oluşumunu tetikleyebilen egzersiz biçimlerini içermesi ve futbol grubunun jogging grubuna göre daha uzun bir spor geçmişine sahip olması gibi faktörlerden kaynaklandığı şeklinde yorumlanabilir.