MEKİK KOŞU TESTİNİN HEMOREOLOJİK PARAMETRELER ÜZERİNE ETKİSİ
A. YAPICI1, U. DÜNDAR2
1Ege Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, İzmir
2Pamukkale Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu, Denizli
Anahtar Sözcükler: Mekik koşu testi, tam kan sayımı, eritrosit deformabilitesi, eritrosit agregasyonu, aerobik güç, egzersiz
Öz
Egzersize bağlı hemoreolojik değişikliklerle sık karşılaşılır. Bu değişikliklerin mekanizması hakkında ileri sürülen görüşler ise yeterli değildir. Bu çalışmada, akut bir egzersiz olan mekik koşu testinin öncesi ve sonrası ile 24 saat sonrasında kan örneklerinde hemoreolojik parametrelerdeki değişikliklerin mekanizmaları araştırıldı. Araştırmaya spor bilimleri öğrencisi olan, profesyonel futbol oynayan, sigara içmeyen, dokuz erkek sporcu gönüllü olarak katıldı. Hemoreolojik değişimin izlenmesi için örneklerde tam kan sayımı ölçümlerinin yanı sıra eritrosit deformabilitesi ve agregasyonu değerlendirildi. Deneklerin koştukları mekik sayısına göre aerobik güç değeri, VO2max tahmin tablosundan belirlendi. Deneklerin 0.53, 0.95, 1.69, 3.00, 5.33 Pa kayma kuvvetlerinde ölçülen eritrosit deformabilitesi, test öncesi ölçüm sonuçları ile karşılaştırıldığında akut egzersiz sonrası artış gözlendi (p<0.05). Test sonrası artan agregasyon indeksine karşılık, eritrositlerin kümelenmesi için geçen sürede düşüş gözlendi (p<0.05). Hematokrit değeri, hemoglobin konsantrasyonu ve eritrosit sayısında, testin sonunda anlamlı artış belirlendi (p<0.05). Egzersizden 24 saat sonra bu değerler, dinlenme değerlerine göre düşük çıktı (p<0.05). Deneklerin lökosit parametrelerinde (WBC, NE, NE%, LY, LY%, MO, EO, EO%, BA) ise test sonu değerleri, test öncesinden yüksekti (p<0.05). Trombosit değerlerinde de test öncesi ve sonrası ile tetst sonrası ve 24 saat sonrası arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulundu (p<0.05). Deneklerin toplam kan hacmi ve hemoglobin seviyelerindeki bu artış VO2max üzerinden oksijen taşıma sistemini etkilemektedir.