DERLEME: OSTEOPOROZ VE FİZİKSEL AKTİVİTE

Öz

Prevantif tıpta fiziksel aktivitenin geniş uygulama alanı vardır. Bazı kronik hastalıkların tedavisinde egzersizlerden de yararlanılır. Egzersizin temelinde hareket dizileri yatar. Osteoporozun tedavi ve önlenmesinde bu hareket dizilerinden bazıları daha etkilidir. Egzersizin süresi, şiddeti, sıklığı ve harekete katılan kas kitlesi önem taşır. Kas-iskelet sistemi yaşam boyunca kendisine gelen uyaranlara yanıt veren dinamik bir yapıya sahiptir. Ancak, kişinin biyolojik yaşı, sağlık durumu ve spor alışkanlığı alınacak yanıtı etkiler. Korunma açısından, pubertenein sonuna kadarki dönemde çok yönlü ve vücut ağırlığını taşıyan egzersizler özellikle etkili görünmektedir. Orta yaşlara kadar sağlıklı erişkinlerde de benzer egzersizler etkilidir. Postmenopozal kadınlarda propriyoseptif ve kuvvet egzersizlerine önem verilmelidir. İleri yaşlarda ise yürüme ve hafif jimnastik hareketleri bile etkili olabilmektedir. Osteoporotik olanlarda, fraktür gibi komplikasyonu bulunanlarda ve çok yaşlılarda egzersiz süresini kısaltmak ve sıklığını azaltmak gerekir. Kuvvet çalışmaları en ağır vakalarda izometrik egzersizlerle başlar, durum elverdiğinde ise progresif dirençli egzersizlere geçilir. Özellikle yaşlı kişilerde mobilitenin artması ile osteoporoza karşı olumlu etkinin yanısıra ağrı eşiğin yükselmesi, daha bağımsız yaşayabilecek duruma gelinmesi, grup halinde yapılan egzersizlerde sosyalleşmenin artması ve hayat kalitesinin yükselmesi çok önemli yararlardır.