p-ISSN: 1300-0551
e-ISSN: 2587-1498

Tufan Nayır1, Canan Gönen Aydın2, Ali Eroğlu3, Süleyman Kasım Taş4

1Mersin Halk Sağlığı Müdürlüğü
2Metin Sabancı Baltalimanı Kemik Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Spor hekimliği Merkezi
3Erenköy Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Hastanesi,Spor Hekimliği
4Metin Sabancı Baltalimanı Kemik Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği

Öz

Giriş
D vitamini; son zamanlarda, birçok alanda araştırma yapılan bir konu haline gelmiştir. Sporcularda kemik yapısı, kas gücü ve iyileşmesi, hatta performans üzerine de etkili olduğu düşünülmektedir. Çalışmamızda spora yeni başlamış olan ve uzun süredir spor yapan sporcularda d vitamini düzeyi arasında fark olup olmadığını araştırdık.
Gereç ve yöntem
Baltalimanı Kemik Hastalıkları E.A.H Spor hekimliği polikliniğine Nisan 2015-2016 tarihlerinde; başvuran 447 Kadın, 679 Erkek (kadın 16,2±9,2;erkek 15,8±8,9 yaş) toplamda 1126 sporcu çalışmaya dahil edildi. Bu grupta 17 farklı dalda sporcu bulunmaktaydı. Sporcuların D Vitamini düzeyleri değerlendirildi (Tablo 1).
25(OH) D vitamini düzeyleri Zivak Tandem Gold LC-MS/MS (Istanbul-TURKİYE) sıvı kromotografi- mass spektrometri ile ölçüldü. Referans aralığı olarak; D Vitamini<20 ng/mL (50 nmol/L) eksikliği, 20–32 ng/mL (50–80 nmol/L) yetersizliği ve >40 ng/mL (100 nmol/L) yeterli olarak tanımlandı. İstatiksel analizde, SPSS 16,0 programı ve Kruskal Wallis,Anowa ve t testi ile tanmlayıcı istatistikler yapıldı.
Bulgular
Araştırmaya katılanların % 39,7’si kadın iken % 60,3’ü erkekti. Yaş dağılımlarına göre bakıldığında her iki cinste de yarıdan fazlası 11-20 yaş sporculardan oluşmakta idi. Araştırma grubunda kadın ve erkek arasında boy ve kilo bakımından anlamlı fark vardı (p=0,03 ve p=0,00). Sporcuları; spora başlama yıllarına göre sınıflandırdık. Gruplar arasında D vitamini düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamadı(Tablo 2). Spora yeni başlayanları D vitamini düzeyleri düşük olmasına rağmen diğer gruplar ile karşılaştırıldığında anlamlı bir fark elde edemedik(P=0,577) (Tablo 2).
Kadınlarda ve erkeklerde spora başlama yıllarına göre ALP, F osfor, Ca ve PTH değerlerine bakıldığında aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Sonuç
Sporcularda D vitamini düzeyinin önemi gün geçtikçe artmaktadır. Çalışmamızda uzun süredir spor yapanların D vitamini düzeyleri dahi yeterli bulunamadı. Spora yeni başlayanlar ve devam edenlere D vitamini önemini aktarmak biz hekimlerin bir görevidir.



Branşlara göre D vitamini değerleri
BranşnD vit
Su sporları26023,8±12,6
Basketbol21922,4±12,2
Futbol21423,4±11,2
Hentbol, voleybol14524,3±14,5
Savunma Sporları9219,0±9,5
Fitness
7020,7±12,0
Atletizm6919,6±11,1
Salon Sporları (Bale, Dans, jimnastik vb.)5719,1±9,7
Toplam112622,4±12,2

Spora Başlama Yıllının Cinsiyete Göre Dağılımları ve D Vitamini Düzeyleri
Spor yılıKadınErkek
ND vitamini
Mean ± Std. Dev.
ND vitamini
Mean ± Std. Dev.
Yeni (<1)13920,5±13,622223,2±12,7
1-25523,1±16,15723,1±11,3
2-37320,4±10,3
12522,4±10,9
3-449
23,0±16,473
22,5±11,1
4<
13121,9±10,420223,5±11,2
Toplam44721,5±12,967923,1±11,6